Czynniki chroniące
Co nas wzmacnia, co nam zagraża
Zanim podejmiesz decyzje…
Albert Einstein powiedział kiedyś: „Gdybym miał w ciągu godziny podjąć decyzję, i miałbym na to jedną godzinę, to przez 40 minut badałbym problem, przez 15 minut sprawdzałbym, czy to dobrze zrobiłem i w ciągu 5 minut podjąłbym decyzję.” To pokazuje, że podejmowanie decyzji wcale nie jest takie proste, a to właśnie od nich zależy to, jak będzie wyglądało nasze życie.
Świadomość naszych działań, pomaga nam budować zdrowe postawy i racjonalnie oceniać zagrożenia pojawiające się na naszej życiowej ścieżce. Decyzja o podjęciu ryzyka związanego z używaniem narkotyków i dopalaczy zależy od każdego indywidualnie. Dokonując różnych wyborów, warto pamiętać, że decyzje podejmowane pod wpływem chwili, silnych emocji, nagłego impulsu czy zewnętrznego nacisku nie dają nam możliwości zastanowienia się nad zyskami i stratami. Takie decyzje podejmuje się zazwyczaj pochopnie, bez świadomości potencjalnych zagrożeń czy negatywnych konsekwencji. Dając sobie czas do namysłu zazwyczaj obniżamy ryzyko podjęcia decyzji niekorzystnej dla nas samych. Często w takiej sytuacji może pomóc rozmowa z kimś życzliwym, kimś, komu na nas po prostu zależy.
Ryzykownie?
Istnieją pewne czynniki, które zwiększają ryzyko sięgania po narkotyki – specjaliści nazywają je czynnikami ryzyka. Czynniki ryzyka to indywidualne cechy człowieka i jego najbliższego otoczenia, które zwiększają prawdopodobieństwo problemów, nieprawidłowości w rodzinie, w grupie rówieśniczej czy w szkole, które utrudniają poradzenie sobie z trudnościami, co w konsekwencji może – ale wcale nie musi – skłaniać do podejmowania eksperymentów z narkotykami.
Narażasz się na większe ryzyko, gdy:
• w używaniu narkotyków nie widzisz niczego złego,
• jesteś osobą impulsywną, co oznacza, że najpierw działasz, a dopiero potem się zastanawiasz,
• kiedy pojawiają się w Tobie silne emocje, nie wiesz, w jaki sposób sobie z nimi poradzić,
• źle o sobie myślisz,
• w różnych sytuacjach trudno Ci jest powstrzymać swoją agresję,
• masz trudności w budowaniu relacji z rówieśnikami,
• spotykasz się z trudnościami w nauce,
• często się nudzisz,
• jest Ci obojętne to, co się dzieje dookoła Ciebie,
• spędzasz czas z osobami, które używają narkotyków,
• wcześnie rozpoczniesz eksperymentowanie z narkotykami.
Co nas wzmacnia ?
Na niektóre, z wyżej wymienionych czynników, mamy wpływ i możemy im w skuteczny sposób przeciwdziałać, rozwijając w sobie różne ważne umiejętności takie jak np. zdolność podejmowania świadomych decyzji czy umiejętność radzenia sobie z trudnymi emocjami. Nazywamy je czynnikami chroniącymi ponieważ wzmacniają naszą barierę ochronną przed podejmowaniem ryzyka, jakim jest używanie narkotyków. Są to cechy indywidualne człowieka i jego najbliższego otoczenia, które zmniejszają wpływ zagrożeń (czynników ryzyka) i tym samym sprzyjają prawidłowemu rozwojowi i adaptacji do zmieniających się warunków życia. Czynniki chroniące ograniczają lub zmniejszają wpływ czynników ryzyka. Nie oznacza to jednak, że osoba, która znajduje się pod wpływem wielu niekorzystnych czynników, na pewno zejdzie na złą drogę lub uzależni się od substancji psychoaktywnych. Ta osoba jest bardziej narażona na te problemy. Podobnie działanie czynników chroniących nie gwarantuje uniknięcia życiowych zagrożeń i podejmowania niewłaściwych decyzji. Bardzo dużo zależy od nas samych!
Ograniczasz ryzyko, gdy:
• lubisz siebie i dobrze o sobie myślisz,
• potrafisz radzić sobie z trudnymi emocjami,
• podejmując decyzję, bierzesz pod uwagę konsekwencje, które się z nią wiążą,
• w sytuacji, gdy ktoś namawia Cię do zrobienia czegoś, do czego nie jesteś przekonany(a), potrafisz odmówić, (jak radzić sobie z presją)
• nie uciekasz przed problemami, tylko starasz się je rozwiązywać,
• masz dobre relacje z rówieśnikami, którzy nie biorą narkotyków,
• interesuje Cię to, co dzieje się dookoła Ciebie i angażujesz się w różne ważne dla Ciebie sprawy,
• rozwijasz swoje zainteresowania,
• masz swoje cele i dążysz do ich realizacji.